IPARD Programı Nedir

IPA Nedir?

Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-Accession Assistance - IPA), Avrupa Birliği’nin aday ve potansiyel aday ülkelere sağladığı bir mali ve teknik  destek sağlamak amacıyla oluşturduğu bir finansman aracıdır. Programın amacı aday ve potansiyel aday ülkelerin AB üyeliği için gerekli reformları yapmalarını ve AB standartlarına uyum sağlamalarını desteklemektir₍₃₎.

Türkiye-AB Mali İşbirliği Süreçleri

1. Adaylık Öncesi Mali Yardımlar (1964-1999)
2. Adaylık Sonrası Dönem (2000-2006) 
3. IPA I Dönemi (2007-2013) 
4. IPA II Dönemi (2014-2020) 
5. IPA III Dönemi (2021-2027) 

IPA I (2007-2013)

IPA I (2007-2013) dönemi Türkiye'de AB müktesebatına uyum ve uygulamasına yönelik kapasitesinin geliştirilmesi Ekonomik ve sosyal uyuma yönelik kapasitelerinin oluşturulması hedefleri çerçevesinde yürütülmüştür. IPA I programı bileşen bazlı yaklaşım gözetilerek hazırlanmıştır. Bu kapsamda hazırlanan IPA I Program bileşenlerine aşağıda yer verilmiştir₍₁₎.

IPA I Bileşenleri Nelerdir.

1. Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma
2. Sınır Ötesi İşbirliği
3. Bölgesel Kalkınma
4. İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
5. Kırsal Kalkınma (IPARD)

IPA I Programının V. Bileşeni olan Kırsal Kalkınma Bileşeni (IPARD "IPA Rural Development") kapsamında programı yürütmek amacı ile TKDK-Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (ARDSI-Agriculture and Rural Development Support Institution) kurulmuştur₍₁₎.

IPA II (2014-2020)

Yeni dönemde Komisyon tarafından fonların daha etkin kullanımına yönelik olarak sektörel bir yaklaşım benimsenmiş olup, bu yaklaşım kapsamında IPA’nın I. döneminde yer alan bileşen bazlı yapı kaldırılarak yeni dönemde finanse edilmesi öngörülen belirli sektörler ile bu sektörler kapsamındaki çalışmaları yürütecek sektör sorumlusu kuruluşlar belirlenmiştir₍₁₎.

IPA-II Dönemi Endikatif Türkiye Strateji Belgesi (2014-2020) (Türkiye Strateji Belgesi)’nde yer alan beş politika alanları altında belirlenen öncelikli dokuz sektör için kullandırılacaktır₍₄₎.

Politika Alanları

1. Birliğe Üyelik İçin Hazırlayıcı Reformlar
2. Sosyoekonomik ve Bölgesel Kalkınma
3. İstihdam, Sosyal Politikalar, Eğitim, Cinsiyet Eşitliğinin Teşviki ve İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi
4. Tarım ve Kırsal Kalkınma
5. Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği

Sektör ve Alt Sektörler

POLİTİKA ALANI	SEKTÖR/ALT SEKTÖR	SORUMLU KURUMLAR
1	1-Demokrasi ve Yönetişim	Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı
1	1.1-Sivil Toplum	Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı
1	2-Hukukun Üstünlüğü ve Temel Haklar
1	2.1-Yargı ve Temel Haklar
1	2.1.1-Yargı	Adalet Bakanlığı
1	2.1.2-Temel Haklar	Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı
1	2.2-İçişleri	İçişleri Bakanlığı
2	3-Çevre ve İklim Eylemi	Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
2	4-Ulaştırma	Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
2	5-Enerji	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
2	6-Rekabetçilik ve Yenilik	Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
3	7-Eğitim, İstihdam ve Sosyal Politikalar	Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
4	8-Tarım ve Kırsal Kalkınma
4	8.1-Kırsal Kalkınma Programı	Tarım ve Kırsal KalkınmayıDestekleme Kurumu (IPARD Ajansı) / Tarım ve Orman Bakanlığı (Yönetim Otoritesi)
4	8.2-Kurumsal Kapasite Geliştirme	Tarım ve Orman Bakanlığı
5	9-Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği	Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı

IPA III (2021-2027)

Bu dönemde de diğer IPA programı dönemlerinde olduğu gibi Türkiye’nin AB müktesebatına uyumuna ve müktesabatın uygulamasına yönelik kapasitesinin geliştirilmesi ile ekonomik ve sosyal uyuma yönelik kapasitelerinin oluşturulması hedefleri çerçevesinde 5 Tematik Pencere ile yürütülecektir.

Bu dönemde diğer dönemlerden farklı olarak ülkelere özel fon tahsis edilmemiş olup, tüm yararlanıcı ülkeler için toplam 14,2 milyar Avro fon tahsis edilmiştir₍₁₎.

IPA III Tematik Pencereleri

1. Hukukun Üstünlüğü, Temel Haklar, Demokrasi
2. İyi Yönetişim, Müktesebat Uyumu, Stratejik İletişim ve İyi Komşuluk İlişkileri
3. Yeşil Gündem ve Sürdürülebilir Bağlantısallık
4. Rekabetçilik ve Kapsayıcı Büyüme
5. Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği